Øyvind Rimbereid

Rimbereids poëzie kan het beste worden gekarakteriseerd als ‘combinatorisch’; hij schrijft korte en lange gedichten, epiek, gedichten met hedendaagse en met historische inhoud en gedichten die zowel persoonlijke als collectieve trekken hebben. Veel van zijn gedichten zijn bovendien in dialect geschreven. Het meest treffende voorbeeld is misschien Rimbereids lange epische gedicht Solaris korrigert (2004), dat allerwegen een enthousiast onthaal oogstte. Het is een gedicht, maar het is ook een toneelstuk, waarbij de handeling gesitueerd is in een West-Noors kustlandschap in het jaar 2480. De verteller is de voorman van 123 robotarbeiders die werkzaam zijn onder de Noordzee. Zoals George Orwell de ‘nieuwspraak’ creëerde, en Anthony Burgess de ‘nasdat’, schiep Rimbereid het Solaris-dialect, dat wordt gesproken in ‘Organic 14.6’ of ‘Stavgersand’ in het jaar 2480. Dit dialect is een mengtaal van woorden en uitdrukkingen uit het Oud-Noors en uit Noorse dialecten en uit andere Noordzee-talen als het Engels, Deens, het Duits en het Nederlands. “Zo geeft Rimbereid met concrete talige middelen,” schrijft professor Per Thomas Andersen, “niet alleen uitdrukking aan een typisch Noors regionalisme … maar kiest hij ook positie in de recentere kosmopolitische theorievorming: het verbinden van het locale en het wereldwijde in een nauw verbonden lot – dat samengaat met het verzwakken van het nationale.” Solaris gecorrigeerd geeft zowel een reëel als een concreet beeld van het leven in een toekomstige gemeenschap.

In de laatste van Rimbereids vier dichtbundels, Herbarium (2008), combineert hij de botanische realia van bloemen en cultuurgeschiedenis met een verkenning van hedendaagse kwesties en existentiële thema’s. Zo handelt bijvoorbeeld het gedicht ‘Tulp’ over het Nederlandse financiële systeem en de tulpmarkt:

herfst 1636
en de prijzen die majesteitelijk rijzen
[…]
verwrongen door wat exotische tulpsoorten
en door tenminste tienmaal tien nieuwe, gretige kopers.
Generael der Generaelen van Gouda:
december 1634 – december 1635: stijging 30 %
december – mei 1936: stijging 50 %
Maar men hield toch enkel vast aan
dit ding dat steeg en steeg
omwille van die magische
‘toekomst’?

Gegeven de recente financiële crisis, is de aandacht die het gedicht geeft aan bankiers, vermetele economische besluiten en riskante investeringen juist vandaag de dag bijzonder relevant. Bibliografie (een selectie)

Korte verhalen

Det har begynt (Het is begonnen), 1993
Kommende år (Latere jaren), 1998

Roman

Som solen vokser (Zoals de zon groeit)

Poëzie

Seine topografiar (Late topografieën), 2001
Trådreiser (Draadreizen), 2001
Solaris korrigert (Solaris gecorrigeerd), 2004
Herbarium, 2008

Essays

Hvorfor ensomt leve (Waarom eenzaam leven), 2006

Prijzen

Sult-prisen 2001 (de door Gyldendal Uitgevers jaarlijks uitgeloofde literaire prijs voor een eminente jonge schrijver)
Den norske Lyrikklubbens pris, 2002 (De prijs van de Noorse Poëzieclub)
Kritikerprisen, 2004 (De literatuurprijs van de Noorse critici)
De Brageprijs, 2008 (De jaarlijke Brageprijs wordt toegekend aan belangwekkende nieuwe literatuur)
Doblougprisen, 2010 (De Doublougprijs, een literatuurprijs voor Zweeds en Noors proza die wordt uitgeloofd door de Zweedse Academie)
De Italiaanse N.C. Kase-lyriekprijs, 2010